کربنات سدیم + کاربرد و فرمول کربنات سدیم

این مقاله در رابطه با سدیم کربنات ، خواص ، کاربرد و ویژگی هایش و همچنین سدیم بی کربنات ،خواص ، کاربرد و ویژگی هایش است تا شما بتوانید با توجه به ویژگی های آن نیاز به آن در روزمره و کاربردش را در حرفه و کار خودتان تشخیص دهید.

سدیم کربنات چیست؟

جدیدا به دلیل پیشرفت تکنولوژی و ساخت انواع مواد شیمیایی مختلف در داخل کشور تولید کربنات سدیم هم مانند دیگر مواد شیمیایی زیاد شده است و مصرف سدیم کربنات هم با افزایش تولید آن بالا رفته است. سدیم کربنات یک نمک سدیم است با فرمول شیمیایی Na2co3 که از ترکیب آن با کربنیک اسید تولید می شود . که سفید ، بدون بو و شور مزه است . که از دو اتم سدیم ، یک اتم کربن و سه اتم اکسیژن تشکیل شده است.
که نام های دیگر آن :

• soda ash (دوسود ،سودا اش)
  
• washing soda (سودای شستشو)
  
• soda crystals (کریستال سودا)

سدیم کربنات یکی از مهم ترین مواد شیمیایی صنعتی است که به طور گسترده ای در تولید کردن محصولات قلیایی، نمک های سدیم و … به کار می رود. قابل توجه است که به طور سنتی از خاکستر گیاهانی که در خاک های غنی از سدیم رشد می کنند ، استخراج می شود . سدیم کربنات در مقدار زیاد تحت فرایند سلوی از نمک (سدیم کلرید) و آهک(کلسیم کربنات) و آمونیاک تولید می شود.

سدیم کربنات یکی از ماده های معدنی طبیعی است و به صورت اشکال مختلف در طبیعت یافت می شود ؛ مانند : سنگ ترونا ، سنگ لاکولیت و سنگ ترموناتیت. که از بین آنها رایج ترینشان ترونا است. و نکته مهم که درباره آن حائز اهمیت است این است که همه اشکال آن نمک های سفید محلول در آب هستند که محلول قلیایی متوسط را در آب ایجاد می کنند. در صد خلوص کربنات سدیم وابسته به مقدار سدیم اکسید Na2o است به گونه ای که هر یک کیلو گرم سدیم کربنات دارای ۰.۵۸۵کیلو گرم اکسید سدیم می باشد.

مشخصات و ویژگی کربنات سدیم

• شکل ظاهری سدیم کربنات : سفید
• دمای ذوب : ۸۵۱ درجه سانتی گراد است
  
• چگالی سدیم کربنات : چگالی سدیم کربنات ۲.۵۳ گرم بر سانتی متر مکعب است .
• ویژگی سدیم کربنات : انحلال پذیر است در آب و خاصیت قلیایی نسبتا قوی دارد.
• سدیم کربنات دارای یک بنیان آنیونی (Co3-2) و دو بنیان کاتیونی (+Na) می باشد .
  
• پی اچ (ph ) سدیم کربنات : پی اچ سدیم کربنات حدود ۱۱ است که آن را قلیایی می کند .
  
• نکته مهم درباره سدیم کربنات : سدیم کربنات به عنوان یک باز ضعیف شناخته شده که به اسید واکنش نشان میدهد و نمک خنثی تشکیل میدهد .
• شکل ظاهری سدیم کربنات : شکل های ظاهری کریستالی این ماده به صورت مونو هیدرات ، هپتا هیدرات و دکا هیدرات است . که معمولا به صورت هپتا هیدرات وجود دارد .
  

نکته: سودا اش یکی از نام های کربنات سدیم بدون آب است و کاربرد های صنعتی دارد که در اصل نمک سدیم اسید کربنیک است و همچنین قابل ذکر است در حالت عادی به صورت سفید رنگ می باشد.

کاربرد سدیم کربنات

سدیم کربنات ارز جمله موادی است که کاربردهای زیاد و متنوعی در صنایع دارد حتی در قدیم مصریان باستان هم از آن استفاده میکردند . که آن کاربرد عبارت اند از :

1. تولید شیشه : به عنوان یکی از مواد اصلی در تولید شیشه استفاده می شود که دمای ذوب شیشه را بالا می برد .
   
2. تولید صابون و مواد شوینده
   
3. تنظیم پی اچ (ph)
   
4. صنعت نساجی
   
5. تولید مواد شیمیایی و آزمایشگاه شیمی
   
6. تولید کاغذ
   
7. نرم کردن آب :که تحت فرایند تبادل یونی صورت میگیرد .
   
8. مخازن آب شهری
   
9. رنگرزی
   
10. صنایع غذایی
11. صنایع الکترولیز
    
12. تاکسیدرمی
13. خمیر دندان
    
14.  آجر سازی
    
15.  متالورژی
    
16.  تصفیه آب
    
17. صنایع پتروشیمی و نفت خام
18. تصفیه روغن های گیاهی

خطرات سدیم کربنات چیست ؟

سدیم کربنات در تماس با چشم و پوست به عنوان محرک عمل میکند و باعث سوزش می‌شود . به ویژه هنگامی که جامد است . کربنات سدیم بسیار خورنده است و هنگام در تماس بودن با فلزاتی مانند : آلومینیوم ، مس و برنج به آنها آسیب میرساند . و مقدار زیاد مصرف سدیم کربنات باعث مسمومیت می‌شود در نتیجه سدیم کربنات ماده ای سمی است و همچنین اثرات زیست محیطی و خطر انفجار را به همراه دارد .

بی سدیم کربنات چیست؟

بی سدیم کربنات (جوش شیرین) یا سدیم هیدروژن کربنات با فرمول شیمیاییNaHco3 که یکه نوع نمک معدنی است. که یک نوع ضد اسید است برای مقابله با اسید معده به عنوان یک داروی مصرف میشود و همچنین خاصیت بوگیری دارد و جاذب رطوبت است.
شکل ظاهری سدیم بی کربنات: پودر کریستال های شفاف، بدون بو ، شور مزه است.
نقطه جوش: ۸۵۱ درجه سانتی گراد است.
چگالی: چگالی سدیم بی کربنات ۲.۲۰ گرم بر سانتی متر مکعب است.
ویژگی سدیم بی کربنات: خاصیت قلیایی ملایم در آب به خوبی حل میشود و در الکل ها نامحلول است و در خطور اسید به سرعت تخریب میشود.

کاربرد بی کربنات سدیم

1. صنایع غذایی
   
2. داروسازی
3. عامل نگهدارنده
4. محافظت کننده مواد غذایی و چوب
   
5. ضد عفونی کننده
   
6. کپسول آتش نشانی
7. جلوگیری از سرطان
8.  درمان عفونت مجاری ادراری
9. شوینده ها

خطرات استفاده از جوش شیرین یا همان سدیم بی کربنات چیست؟

بوییدن آن باعث سوزش بینی و گلو میشود و خوردن زیاد آن باعث زخم معده و کاهش فشار خون میشود و همچنین جذب موادی مثل : فسفر، آهن و کلسیم که مواد معدنی نام دارند و مسمومیت با آن باعث کاهش یافتن هوشیاری، تنگی نفس، حالت تهوع و لرزش بدن میشود. همچنین استفاده طولانی مدت از آن موجب کاهش یافتن استقامت استخوان های می‌شود به همین دلیل پوکی استخوان امروزه بسیار رواج پیدا کرده است.
پس با احتیاط از هردو این ماده استفاده کنید البته چه در این مواد و چه در مواد دیگر زیاده روی کردن زیان بار است. امید وارم این مقاله براتون مفید واقع شود.