کربنات کلسیم (CaCO₃) و بی کربنات کلسیم (Ca(HCO₃)₂) دو ترکیب شیمیایی هستند که در طبیعت یافت میشوند. این دو مواد معدنی ویژگی و کاربرد زیادی دارند. کربنات کلسیم و بی کربنات کلسیم تفاوت و شباهت زیادی دارد. این دو ماده حاوی کلسیم هستند اما در تفاوت های ساختاری باعث کاربرد های متفاوت می شود. در این مقاله به طور کامل به تفاوت کربنات کلسیم و بی کربنات کلسیم پرداختیم، با ما همراه باشید.
کربنات کلسیم
کربنات کلسیم پودری سفید رنگ با فرمول (CaCO₃) است. این پودر به صورت طبیعی در سنگ آهک و مرمر یافت می شود. کربنات کلسیم انواع مختلفی دارد و این پودر بسیار پرکاربرد است. کربنات کلسیم در آب نامحلول است. این پودر به دلیل ساختار کریستالی که دارد بسیار مقاوم است و یک ترکیب قلیایی است.
کاربرد کربنات کلسیم
- صنعت ساختمان: این ماده شیمیایی به عنوان پرکننده در گچ ، سیمان و رنگ استفاده می شود.
- صنعت کاغذ: این پودر در صنعت کاغذ به عنوان بهبود کیفیت کاغذ استفاده می شود.
- صنعت لاستیک: کربنات کلسیم در لاستیک به عنوان پرکننده کاربرد دارد.
- صنعت داروسازی: پودر کربنات کلسیم به عنوان مکمل دارو در داروسازی استفاده می شود.
- صنعت کشاورزی: این ماده برای اصلاح خاک و کاهش اسیدیته در صنعت کشاورزی کاربرد دارد.
بی کربنات کلسیم
به بی کربنات کلسیم نیز کربنات هیدروژن کلسیم میگویند که این پودر دارای فرمول (Ca(HCO₃)₂) است. یون های کربنات، کلسیم و بی کربنات با دی اکسید کربن حل می شوند و بی کربنات کلسیم را در آب شکل می گیرد که یک جامد طبیعی نیست. این ماده در دریاچه ها، رودخانه ها به دلیل برخورد با سنگ و رسوبات شکل گرفته. بی کربنات کلسیم در آب حل می شود.
خواص بی کربنات کلسیم
- محلول بودن با آب: بی کربنات کلسیم به راحتی در آب حل می شود.
- ناپایداری در دمای بالا: این پودر در دمای بالا تجزیه می شود و به دی اکسید کربن تبدیل می شود.
کاربرد بی کربنات کلسیم
- صنعت کشاورزی: این ماده برای بهبود کیفیت خاک استفاده می شود و به صنعت کشاورزی کمک میکند تا گیاهان زودتر رشد کنند.
- صنعت داروسازی: بی کربنات کلسیم اثربخشی سلامت دارو را حفظ کرده و باعث آزاد سازی بهتر دارو ها می شود.
- صنعت تصفیه آب: بی کربنات کلسیم برای تنظیم ph آب استفاده می شود و باعث حفظ کیفیت آب می شود.
تفاوت کربنات کلسیم و بی کربنات کلسیم
کربنات کلسیم از ترکیب یک اتم کلسیم(ca)، سه اتم اکسیژن (O) و یک اتم کربن (C) تشکیل شده است اما بی کربنات کلسیم از ترکیب دو اتم کربن(C)، چهار اتم اکسیژن(O)، یک اتم کلسیم (Ca) و دو اتم هیدروژن به وجود آمده. کربنات کلسیم به صورت جامد سفید رنگ است و در آب نامحلول است اما بی کربنات کلسیم در آب به صورت محلول است.
همچنین کربنات کلسیم به صورت طبیعی در سنگ آهک و مرمر یافت می شود اما بی کربنات کلسیم به صورت جامد پایدار و در محلول های آبی مانند دریاچه و رودخانه تشکیل می شود. کربنات کلسیم با دمای بالا با دی اکسید کربن به آسانی تجزیه می شود در حالی که بی کربنات کلسیم با دمای بالا و به سختی تجزیه می شود. بی کربنات کلسیم به صورت طبیعی یافت نمی شود، اما کربنات کلسیم در طبیعت یافت می شود.
تفاوت بی کربنات کلسیم و کربنات کلسیم در کاربرد
کربنات کلسیم ماده ای بسیار مهم است و به صورت گسترده در مواد ساختمانی استفاده می شود. همچنین این پودر در صنعت لاستیک، صنعت کاغذسازی، صنعت رنگسازی و در تولید مواد غذایی دام کاربرد دارد. به طور کلی این پودر ماده بسیار مهم در زندگی همه ی انسان ها است.
اما بی کربنات کلسیم در نسبت با کربنات کلسیم چندان ماده پر استفاده ای نیست. این ماده در آب ترکیب می شود و سبب سختی آن می شود. از بی کربنات کلسیم در صنعت داروسازی و صنعت تصفیه آب استفاده می شود.
تفاوت کربنات و بی کربنات + در یک نگاه
در جدول زیر در یک نگاه درمورد تفاوت کربنات و بی کربنات گفته شده.
شباهت کربنات کلسیم و بی کربنات کلسیم
این دو ماده با وجود تفاوت های زیادی که دارند چندش شباهت مهم هم دارند. در کربنات و بی کربنات یون وجود دارد که ماده ای اصلی در تشکیل دهنده این دو ماده است. بی کربنات کلسیم و کربنات کلسیم هر دو با اسید واکنش نشان میدهد. بعضی از کاربرد مانند صنعت داروسازی، ساختمان و کشاورزی در کربنات کلسیم و بی کربنات کلسیم کاربرد دارد. این شباهت ها هستند که این دو ترکیب در کنار هم و یا به جای یکدیگر به کار میروند.
جمع بندی
این دو ماده ترکیب بسیار مهم هستند که در صنعت کاربرد های متفاوتی دارند. کربنات کلسیم و بی کربنات کلسیم شباهت و تفاوت های زیادی دارند، که مهم ترین تفاوت آن در ساختار و خواص شیمیایی این دو پودر است که در کاربرد ها متفاوت شده است. کربنات کلسیم به دلیل نامحلول بودن در آب کاربرد ساختمانی و مواد اولیه دارد، اما بی کربنات کلسیم به دلیل حلال بودن در آب کاربرد در صنایع آب و داروسازی دارد.
